Czy istnieje ryzyko zakażenia wirusem COVID-19 poprzez żywność?
Pomimo dużej skali pandemii, dotychczas nie było doniesień o zakażeniu wirusem COVID-19 poprzez spożywanie żywności. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) stwierdził, że nie ma dowodów na to, że żywność stanowi zagrożenie dla zdrowia publicznego w odniesieniu do COVID-19. Wirus do namnażania się potrzebuje człowieka. Za główne źródło rozprzestrzeniania się wirusa uznaje się drogę kropelkową przenoszoną z człowieka na człowieka podczas kichania, kaszlenia, mówienia.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca jednak, aby ze względu na możliwość utrzymywania się wirusa na powierzchniach, z którymi mógł mieć kontakt zakażony zachować zasady higieny przy kontakcie z żywnością a szczególnie w sklepach.
Czy istniej ryzyko zarażenia się COVID-19 poprzez opakowania żywności?
Według European Commission Directorate – General For Health And Food Safety nie ma dowodów, że poprzez kontakt z opakowaniami żywności, może dojść do przenoszenia się zakażenia. Wykazano jednak (NEJM, Marzec 2020), że wirus COVID-19 utrzymuje się do 24 godzin na kartonie, do 72 godzin na plastiku, do 72 godzina na powierzchniach stalowych, do 4 godzin na powierzchniach miedzianych i do 3 godzin w powietrzu (w eksperymentalnie wytworzonym aerozolu). Dlatego też osoby mające kontakt z żywnością np. zajmujące się pakowaniem żywności, personel sklepu a także konsumenci, powinny przestrzegać wskazówek odpowiednich organów zdrowia publicznego dotyczące dobrych praktyk higienicznych w miejscach sprzedaży żywności. Jedną z najważniejszych praktyk higienicznych jest regularne i dokładne mycie rąk wodą z mydłem przez co najmniej 20 sekund lub płynem do dezynfekcji. Należy również pamiętać o unikaniu dotykania oczu, ust i nosa. Personel, który ma kontakt z żywnością (na przykład krojenie mięsa, lub nabiału, pakowanie owoców i warzyw czy pieczywa) ma obowiązek noszenia rękawiczek jednorazowych odpowiednio często je zmieniając i dezynfekując ręce. Klienci w sklepach również zgodnie z obowiązującymi zaleceniami powinni odkazić ręce przy wejściu do sklepu. Klienci nie powinni dotykać produktów spożywczych, których nie zmierzają kupić aby uniknąć zanieczyszczenia ich jakimikolwiek patogenami obecnymi na rękach.
Czy powinniśmy myć kurczaka? Co z produktami w puszkach i słoikach?
Mycie jest jednym z głównych sposobów zmniejszenia ryzyka zatrucia pokarmowego i rozprzestrzeniania się patogenów. Dbając o higienę rąk, naczyń, sztućców i blatów kuchennych w kuchni udaremniamy rozprzestrzenianie się szkodliwych bakterii i wirusów zarówno w okresie pandemii jak i po jej zakończeniu. Produktów spożywcze przed spożyciem należy zawsze myć niezależnie od epidemii COVID-19, jest jednak kilka wyjątków.
Owoce i warzywa z jadalnymi skórkami myjemy zawsze bezpośrednio przed jedzeniem lub użyciem do potrawy niezależnie od pandemii koronawirusa. Myć należy wyłącznie samą wodą. Porowate powierzchnie jadalnych skórek mogą wchłonąć składniki takie jak mydło. Owoce i warzywa należy następnie osuszyć czystą ściereczką lub ręcznikiem papierowym.
Owoce i warzywa takie jak banany, awokado, grejpfruty, cytryny, limonki czy dynia mają niejadalne skórki. Nawet jeśli skórka nie zostanie zjedzona należy umyć takie warzywa i owoce przed spożyciem czy użyciem w przepisie, ponieważ brud i bakterie mogą być przenoszone ze skórki do wnętrza owocu podczas jego krojenia lub obierania.
Puszki i słoiki a także inne trwałe opakowania warto umyć przed ich otwarciem, aby ewentualne zanieczyszczenia nie przedostały się do jedzenia.
Mycie surowego kurczaka w rzeczywistości może rozprzestrzeniać bardziej szkodliwe bakterie, takie jak Salmonella lub Campylobacter, w kuchni, co może potencjalnie, przy nie odpowiednim umyciu okolic zlewu czy przedmiotów znajdujących się w pobliżu, powodować choroby. Jedynym sposobem na zabicie tych patogenów jest gotowanie kurczaka i innych mięs w odpowiedniej temperaturze tak a by dotarła ona do wnętrza mięsa.
Unikajmy mycia surowych ryb, ponieważ zwiększa to ryzyko zanieczyszczenia krzyżowego innych produktów żywnościowych, naczyń i powierzchni w okolicy.
Nie powinno się myć jaj po zakupie, ponieważ może to usunąć naturalną powłokę chroniącą jaja przed bakteriami, a przez pory skorupki mogą wniknąć zanieczyszczenia do wnętrza jajka.
Dodatkowo w okresie pandemii COVID-19 po przyjściu ze sklepu po umyciu rąk zdejmujemy i wyrzucamy zewnętrzne luźne opakowania produktów. Pozostałe produkty typu m.in. puszki, słoiki możemy umyć przed wstawieniem do lodówki czy szafek. Zawsze myjemy ręce po rozpakowaniu produktów.
Rozdzielamy w lodówce produkty surowe od gotowych do spożycia. Dbamy przy każdym przygotowywaniu posiłków o higienę blatów kuchennych i regularnie o czystość w lodówce.
Jak bezpiecznie robić zakupy w sklepie?
Podczas robienia zakupów w sklepie należy pamiętać o obowiązujących zaleceniach oraz zasadach higieny (zawsze warto śledzić na bieżąco zalecenia i wytyczne z oficjalnych źródeł przekazu):
- Użyj płynu dezynfekującego do rąk dostępnego w sklepie.
- Unikaj dotykania rękami okolic ust, nosa i oczu.
- Zachowaj dystans 1,5 -2 metrów od innych osób.
- Nie dotykaj produktów, których nie zamierzasz kupić.
- Płać w miarę możliwości kartą zamiast gotówką.
- Nie chodź do sklepu jeśli masz objawy infekcji.
- Jeśli musisz kichnąć lub kaszlnąć zrób to w zagięcie łokcia.
Czy istnieje jakaś dieta lub suplement diety, który chroni przed zakażeniem wirusem COVID-19?
Pojawia się wiele niesprawdzonych informacji na temat stosowania różnych diet, suplementów diety, składników mineralnych i witamin w celu ochrony przed COVID-19. Nie potwierdzono jednak skuteczności stosowania żadnych suplementów diety, składników mineralnych i/lub witamin w zapobieganiu zakażenia koronawirusem. Najważniejszymi czynnikami zmniejszającymi ryzyko zarażenia są unikanie skupisk ludzi oraz częste mycie rąk. Stosowanie określonej diety nie chroni przed zakażeniem jednak warto zadbać o wzmacnianie organizmu dzięki prawidłowo zbilansowanemu i urozmaiconemu żywieniu oraz odpowiedniej aktywności fizycznej. W tym trudnym czasie szczególnie powinno się zadbać o to, by w naszej diecie znalazło się jak najwięcej różnorodnych produktów zawierających składniki potrzebne do wspierania prawidłowego działania układu odpornościowego.
Więcej informacji na temat zasad żywienia i innych elementów stylu życia w okresie pandemii na stronie www.ncez.pzh.gov.pl oraz na facebook-u https://www.facebook.com/ncez.nizp/
dr Katarzyna Wolnicka, ekspert w Zakładzie Edukacji Żywieniowej NIZP PZH- PIB
Źródła:
https://www.efsa.europa.eu/en/news/coronavirus-no-evidence-food-source-or-transmission-route
COVID-19 and food safety. Questions and Answers. EUROPEAN COMMISSION DIRECTORATE-GENERAL FOR HEALTH AND FOOD SAFETY, 8.04.2020
https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMc2004973?articleTools=true
